Als marktonderzoeker kan je binnen jouw carrière inhoudelijk specialiseren. In deze serie blogs gaan we in op specialismes binnen marktonderzoek. Deze hebben we in 3 domeinen ondergebracht:
1. Customer Experience (CX) & Employee Experience (EX)
3. User Experience (UX)
In deze blog behandelen we: User Experience (UX).
Wat is User Experience (UX)?
User Experience (UX) onderzoek richt zich op de gebruikservaring van technologische producten. Dit omvat onder andere:
- Mobiele apps en websites
- Slimme apparaten en IoT-producten (Internet of Things producten)
- Digitale interfaces, zoals dashboards of interfaces in auto’s
- Augmented, Virtual Reality & Mixed Reality toepassingen (Extended Reality)
UX-design en -onderzoek voor Extended Reality (XR) richt zich op het optimaliseren van interacties en gebruikservaringen binnen Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR) en Mixed Reality (MR) door middel van gebruikerstests, intuïtieve interface-ontwerpen en het analyseren van hoe gebruikers navigeren in virtuele en gemengde omgevingen.
Wat is UX-onderzoek?
Bij UX-onderzoek werken designers en ontwikkelaars nauw samen met gebruikers om inzicht te krijgen in hoe een product wordt ervaren. Door directe feedback van gebruikers kunnen zij gerichte verbeteringen doorvoeren. Naast het testen van gebruiksgemak, streven zij er ook naar een “wow-effect” te creëren. Dit betekent dat een product niet alleen intuïtief en praktisch moet zijn, maar ook een positieve, verrassende ervaring moet bieden aan de eindgebruiker. Reality)
Wanneer zet je UX-onderzoek in?
User Experience (UX) onderzoek is waardevol in elke fase van het ontwikkelproces. Vanaf het eerste concept tot aan de uiteindelijke lancering biedt UX-onderzoek inzichten in hoe gebruikers een product ervaren en waar mogelijke verbeterpunten liggen. Door UX-onderzoek vroeg in het ontwikkelproces in te zetten, kunnen bedrijven beter inspelen op de behoeften en verwachtingen van gebruikers. Dit voorkomt dure aanpassingen achteraf en verhoogt de kans op een intuïtief en gebruiksvriendelijk eindproduct. Hoe eerder je knelpunten identificeert, hoe efficiënter en succesvoller het ontwikkelproces verloopt.
UX-onderzoek: een kwalitatieve aanpak
UX-onderzoek wordt vaak uitgevoerd in een kwalitatieve setting, waarbij de focus ligt op de daadwerkelijke gebruikservaring. Het onderzoek wordt begeleid door een UX-onderzoeker die observeert hoe deelnemers met het product omgaan. Deelnemers krijgen de vrijheid om het product zelfstandig te verkennen of voeren specifieke opdrachten uit, zoals: “Bestel product X via de website.” Dit helpt onderzoekers inzicht te krijgen in hoe gebruikers navigeren, waar ze obstakels ervaren en welke verbeteringen nodig zijn.
Het onderzoek kan plaatsvinden in een testlab met eye-tracking of remote, via bijvoorbeeld Teams of Zoom. Door gerichte vragen te stellen, kunnen onderzoekers beter begrijpen waarom gebruikers bepaalde keuzes maken. Hierdoor kunnen ontwikkelaars gerichte verbeteringen doorvoeren en de gebruiksvriendelijkheid optimaliseren.
Een kwantitatieve aanpak is ook mogelijk bij UX-onderzoek
UX-onderzoek kan ook kwantitatief worden uitgevoerd, wat met name effectief is bij het testen van websites en apps. Binnen onderzoekspanels kunnen ook A/B-tests worden uitgevoerd. Bij een A/B-test worden twee versies van een webpagina of app vergeleken om te bepalen welke beter presteert. Dit gebeurt door de doelgroep willekeurig in twee groepen te verdelen, waarbij elke groep een andere versie te zien krijgt. Verschillen in prestaties, zoals conversieratio’s worden vervolgens geanalyseerd om te bepalen welke versie effectiever is.
A/B-testen is een methode waarbij twee versies van een webpagina, app of ander digitaal product aan verschillende gebruikersgroepen worden getoond om te bepalen welke versie beter presteert op basis van data en gebruikservaring
Daarnaast maakt enquête- of surveysoftware het mogelijk voor respondenten om specifieke verbeterpunten aan te geven. Met tools zoals Google Forms, SurveyMonkey en Typeform kunnen Gebruikers specifieke feedback geven door elementen op een website aan te wijzen die ze goed of minder goed vinden. Vaak kunnen ze hierbij ook aanvullende opmerkingen toevoegen, zodat de opdrachtgever een beter inzicht krijgt in hun ervaring en mogelijke verbeterpunten.
Door deze kwantitatieve methoden te integreren in UX-onderzoek, kunnen bedrijven data-gedreven beslissingen nemen om de gebruikservaring van hun digitale producten te optimaliseren.
Vooronderzoek met een UX-expert
Soms is het handig om vooraf te ontdekken waar gebruikers vastlopen. Een UX-expert – vaak de UX-onderzoeker zelf – doorloopt het product en kijkt naar dingen zoals navigatie, gebruiksgemak en interactie. Zijn er knoppen die niet logisch staan? Is het menu verwarrend? Zijn bepaalde stappen te ingewikkeld?
Door deze knelpunten vooraf in kaart te brengen, kunnen testers gerichtere opdrachten krijgen tijdens de gebruikerstesten. Dit bespaart tijd en zorgt ervoor dat de resultaten nuttiger zijn voor verbeteringen.
Vervolgtests
UX-onderzoek is praktisch en doelgericht. Het laat duidelijk zien wat goed werkt en waar verbeteringen nodig zijn. Bij de ontwikkeling van digitale producten, zoals apps en websites, kunnen aanpassingen snel worden doorgevoerd. Maar hoe weet je of die aanpassingen echt een verbetering zijn?
Daarom worden er vaak vervolgtests uitgevoerd, waarbij elke aanpassing opnieuw wordt getest. Dit proces gaat stapsgewijs door totdat de gebruikservaring optimaal is en het product intuïtief en prettig in gebruik voelt.
UX-specialisten: in-house of bij bureaus?
Veel grote organisaties hebben UX-specialisten in dienst die continu werken aan het verbeteren van de gebruikservaring van hun apps en websites. Binnen de marktonderzoeksector is UX een specialisme waarin veel kwalitatieve onderzoekers zich hebben verdiept. De meeste full-service onderzoeksbureaus bieden UX-onderzoek aan, naast enkele gespecialiseerde bureaus.
Enkele bekende UX-onderzoeksbureaus in Nederland zijn:
- User Intelligence – een UX-onderzoeksbureau dat bedrijven helpt groeien met klantinzichten.
- Valsplat – gespecialiseerd in zowel de ontwikkeling als het testen van digitale producten.
- Ruigrok – een allround onderzoeksbureau met een divers UX-portfolio.
Afhankelijk van de behoeften van een organisatie kan UX-onderzoek in-house worden uitgevoerd of worden uitbesteed aan een gespecialiseerd bureau.
